Careva džamija: najstarija džamija u Sarajevu

Tweet

Careva džamija je jedna od prvih džamija izgrađenih u Bosni i Hercegovini i prva u Sarajevu. Izgrađena je 1457. godine a njenu izgradnju je finansirao i omogućio osnivač grada Sarajeva Isa-beg Ishaković. Međutim ova džamija je izgorjela 1480. godine kada je despot Vuk Grgurević provalio sa vojskom iz Jajca i popalio Sarajevo. Na istom mjestu se ponovo gradi džamija (po mišljenju jednih iz temelja, a po mišljenju drugih samo kupola džamije je bila izgorjela, tako da je samo ona ponovo rađena).

 U današnjem obliku izgrađena je 1565. godine, a njenu gradnju finansirao je sultan Sulejman Veličanstveni. U to doba glavni arhitekta Carevine bio je mimar Sinan i smatra se da je gradnju ove džamije realizovao jedan od njegovih učenika ili saradnika.

To je centralni tip džamije sa trostranim trijemom. Pošto je džamija u doba molitve (naročito petkom) morala primiti veliki broj vjernika, ostavljeni su trijemovi sa sve tri strane, s tim što su dva pobočna 1847. godine zazidana i pretvorena u tetime (pobočne prostorije). Centralna kupola džamije ima oblik polukruga u presjeku, tipično za klasični period osmanske arhitekture, a smatra se da je stara kupola eliptičnog presjeka izgorjela u požaru 1480. godine. Tokom konzervatorskih radova krajem prošlog vijeka (1980-te ili 1990-te) otkrivena su i parcijalno restauirana četiri sloja zidne dekoracije, i to iz XVI, XVIII i početka XIX vijeka. Osmokutna munara, čije je šerefe pokriveno stalaktitima, predstavlja jednu od najljepših starih munara u Bosni i Hercegovini.

Vrijedni nadgrobni, spomenici nastali u razdoblju od XV do XIX vijeka, nalaze se u groblju iza džamije. Za par arhaičnih nišana iza mihraba pretpostavlja se da označavaju grob osnivača Sarajeva, Isa-bega Ishakovića.

Godine 1912. arhitekta Karl Paržik je, poštujući modul, a koristeći elemente koji su viđani u izgradnji bosanskih kuća, projektovao zgradu Ulema medžlisa i uspješno je ukomponovao u cjelinu sa Carevom džamijom.